معرفی پرنده زیبای دیده بانی : کبک و تیهو

یکی از پرندگان زیبایی که در کوه های دیده بان پیدا می شود و متاسفانه نسل آن در حال انقراض هست کبک و همچنین تیهو می باشد که در این مطلب مختصری از این نوع پرنده همراه با عکس توضیح خواهیم داد.

کبک پرنده‌ای زیبا، آرام و وحشی است که در بسیاری از دشت‌ها، دامنه هاو کوهپایه هاپراکنده‌است. این پرنده در نواحی وسیعی از جهان نظیر شمال آمریکا، شرق اروپا، خاورمیانه، آسیای مرکزی، شبه قاره هندوستان و باختر دور پراکنده‌است.

نام این پرنده در زبان انگلیسی Partridge و در زبان فرانسه Perdrix و در زبان آلمانی Rebhuhn و در زبان عربی «الحجل» است، که به کبک چوکار «الشنار» نیز گفته می‌شود و در زبان فارسی به آن کبک می‌گویند.

استاد دهخدا در لغت نامه خود در باره کبک گوید: «کبک، مرغی معروف و پرنده‌ای مشهور است که بر دو قسم می‌باشد دری و غیر دری، هر دو به یک شکل و شمایل لیکن دری بزرگ تر و غیر دری کوچک تر است. این پرنده بیشتر در کوهسارها زیست کند. قبج، معرب کبک است.

کبک پرنده‌ای از دسته ماکیان‌ها است که به جهت استفاده از گوشت وی آن را شکار کنند. اعراب گوشت او را از جمله طعام‌های بسیار لذیذ شمارند و چون خواهند این مرغ را بگیرند از هر طرف او را بپرانند تا وقتی از پرواز باز ماند و خسته شود خود را در برف پنهان کند تا با دست بگیرند».

مشخصات ظاهری کبک:

وزن کبک‌ها بین۵۱۰ تا ۶۸۰ گرم است و میانگین وزن در آنان ۵۹۵ گرم است، البته باید افزود که وزن کبک نر بین ۵۱۰ تا۸۰۰ گرم و وزن کبک ماده ۴۵۰ تا۶۸۰ گرم است. ترکیب پرها در هر دو جنس نر و ماده یکسان است. رنگ این پرنده قهوه‌ای مایل به خاکستری در بالا و زرد کم رنگ در قسمت شکم است.

یک خط سیاه از قسمت جلوی سر آغاز شده و پس از عبور از چشم‌ها و گردن، در قسمت بالای سینه تمام می‌شود و سر و سینه خاکستری پرنده را از قسمت سفید رنگ گلو جدا می‌کند.

پهلوی پرنده با ترکیبی از رنگ سیاه و شاه بلوطی متمایل به سفید پوشانده شده و پرهای انتهایی بال، به رنگ شاه بلوطی هستند. نوک، لبه پلک‌ها، ساق و پاهای کبک به رنگ صورتی تا قرمز تیره هستند. اگرچه هر دو جنس نر و ماده ممکن است دارای یک سیخک کوچک در قوزک پا باشند که به آن «مهمیز» می‌گویند، ولی این صفت معمولاً از مشخصات جنس نر است. کبک‌های نابالغ کوچکتر هستند و به رنگ قهوه‌ای و خاکستری هستند.

منبع: ویکی پدیا

بسیاری از خانواده‌ های ایرانی کبک را می‌ شناسند و اکثر روستاییان میزبان این پرنده ی زیبا در مزارع خود هستند. گوشت کبک با سابقه ی مصرف طولانی به عنوان گوشتی لذیذ با خواص درمانی زیاد شناخته شده است. امروزه تصور بسیاری از مردم برای به دست آوردن گوشت کبک از طریق شکار است.

ویژگی های گوشت این پرنده:

میزان پروتئین موجود در گوشت این پرنده در مقایسه با دیگر پرندگان ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر است و انواع اسید آمینه ی ضروری در آن به وفور یافت می ‌شود. به همین دلیل است که در اغلب نقاط دنیا پزشکان برای بیماری‌ هایی چون ضعف اعصاب، ناراحتی‌ های روانی و بی‌ خوابی مصرف این گوشت را توصیه می ‌کنند.

این گوشت به دلیل چربی و کلسترول بسیار پایین از بروز بیماری‌ های قلبی ـ عروقی پیشگیری کرده و به دلیل غنی بودن از پتاسیم، مصرف به اندازه‌ ی آن برای افراد با فشار خون بالا مانعی ندارد.

گوشت کبک می ‌تواند نیاز بدن به فسفر، منیزیم، آهن و گوگرد را تامین کند و به تقویت حافظه و قوای جنسی بیفزاید و ضعف عمومی بدن را هم برطرف سازد.

در هر صد گرم گوشت کبک ۵/۲۴ گرم آلبومین، ۴/۱ گرم چربی و حدود ۱ تا ۵/۱ گرم مواد معدنی وجود دارد. وجود مقدار زیادی از مواد معدنی در گوشت کبک نشان دهنده ی ارزش حیاتی آن است.

املاح معدنی موجود در گوشت کبک به خوبی جذب بدن می شود و به همین جهت در این زمینه مواد مورد نیاز بدن را در دسترس سلول قرار می دهد.

گوشت کبک برای همه ی افراد اعم از کودک و سالمند، غذایی سالم و سلامت بخش است.

گوشت کبک کمتر تولید اسید اوریک می کند، فعالیت کلیه را افزون می سازد و به دفع سموم بدن یاری فراوان می رساند. با توجه به این ویژگی ها برای همه ی افراد و در مورد همه ی بیماری ها، غذایی خوب و موثر است.

منبع: تبیان

تیهو :

تیهو نوعی کبک از راستهٔ ماکیان‌سانان و تیرهٔ قرقاولان است. زیستگاه این پرنده از جنوب شرقی ترکیه، سوریه و عراقدر غرب تا پاکستان و ایران در شرق امتداد می‌یابد.

زیستگاهش در دامنه کوه‌ها و تپههای پر شیب و فراز کوهستانی باز و سنگلاخ و اطراف چشمه‌ها و در پشتخه‌های کوه زیر و دره‌ها وشیب و فراز کوه‌ها دیده می‌شود، و در میان بوته‌ها و صخره لانه می‌سازد.

مشخصات ۳۵ سانتیمتر پرنده‌ای با سطح پشتی خاکستری، گلویی نخودی رنگ بانوار حاشیه‌ای پهن وسیاه وبا راهراه عرضی وخیلی واضح پهلوها مشخص می‌شوند. منقار وپاهایش سرخ رنگ است. رنگ خرمائی شاهپرهای کناری دُمَش در پرواز نمایان می‌گردد.

معمولاً جفت جفت یا بصورت دسته‌های کوچک دیده می‌شوند. اما در زمستان و فصل بهار بصورت گله‌های بزرگ هستند. هنگام خطر کمتر پرواز می‌کند وبیشتر به سوی سربالایی کوهستان می‌رود تا خود را از خطر دور سازد. در بهار وتابستان پرنده ای پر صدا است.

 امیدواریم شکارچیان عزیز دیده بانی کمی بیشتر درفکر حفظ نسل این پرندگان زیبا باشند و حداقل در زمان تخمگذاری به شکار این پرنده ها نروند.